Michael Porter ontwikkelde het vijfkrachtenmodel, een model dat helpt om inzicht te krijgen in het winstpotentieël van een bedrijf. Volgens Porter zijn er vijf krachten die het winstpotentieël bepalen. Hoeveel invloed één bepaalde kracht heeft is verschillend per bedrijf en is afhankelijk van zowel interne als externe factoren.

 

De macht van leveranciers

Een van de krachten is de macht van een leverancier. Leveranciers kunnen een bepaalde macht uitoefenen op een bedrijf. Bedrijven zijn immers altijd afhankelijk van hun leveranciers. Deze afhankelijkheid resulteert in een eventuele machtspositie voor de leverancier. Ze kunnen prijzen verhogen of bijvoorbeeld kwaliteit verlagen, zonder dat het bedrijf waar zij aan leveren daar iets over te zeggen hebben. De hoeveelheid macht van een leverancier is echter wel van een aantal factoren afhankelijk. Wanneer er bijvoorbeeld nog veel andere leveranciers zijn waar een bedrijf naar over kan stappen, is de macht van leveranciers veel kleiner dan wanneer de leverancier een monopolie heeft op één bepaalde markt. Zo zijn er nog een aantal andere factoren waar deze hoeveelheid macht van afhankelijk kan zijn.

De macht van potentiële toetreders

Nieuwe bedrijven die zich vestigen binnen dezelfde markt hebben een bepaalde hoeveelheid macht. Zij willen immers ook graag een marktaandeel veroveren. Dit kan ervoor zorgen dat de opbrengsten en winst van andere bedrijven minder wordt. De hoeveelheid macht is afhankelijk van het gemak waarmee nieuwe bedrijven kunnen toetreden tot de markt. Vaak zijn er barrières die het toetreden tot een markt niet altijd even makkelijk maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan productdifferentiatie, sommige klanten zijn erg gehecht zijn aan het bedrijf waar zij nu producten of diensten van afnemen. Dit soort loyale klanten vormen een barricade. Ook bestaat de mogelijkheid dat bijvoorbeeld de overheid toetrede tot de markt moeilijk maakt.

De macht van afnemers

Zonder afnemers draait een bedrijf geen omzet en maakt het al helemaal geen winst. Afnemers zijn mensen of organisaties die je als bedrijf graag tevreden wilt houden. Een afnemer is in staat concurrenten tegen elkaar uit te spelen. Hoe belangrijker een afnemer hoe groter het potentieel gevaar dat in deze afnemer schuilt.

De macht van substituten

Een substituut is een product of dienst dat een product of dienst in zijn geheel of grotendeels vervangt cq overbodig maakt. Wanneer dergelijke nieuwe producten op de markt worden gebracht, die een product kunnen vervangen dat jij als bedrijf verkoopt, zou dit de verkoop van jouw product negatief kunnen beïnvloeden of zelfs tot een einde doen laten komen.

De macht van interne concurrentie

De mate van concurrentie binnen een markt. Is er een hevige concurrentiestrijd bezig of is er juist helemaal geen concurrentie in de vorm van een monopolie? De mate van interne concurrentie is een belangrijke indicatie van de aantrekkelijkheid van een markt.

Na het onderzoeken van deze vijf krachten is het mogelijk om een aantal belangrijke kansen en bedreigingen te concluderen. Deze worden meegenomen in de bedrijfstakanalyse en de SWOT.